Một trong những yếu tố cốt lõi của quy hoạch đô thị là môi trường bền vững. Một đô thị bảo đảm môi trường sống tốt cho người dân không chỉ đo bằng những ngôi nhà cao tầng mà còn đo bằng diện tích của những công viên, số lượng cây xanh...
“Rừng trong phố” – Giải pháp cho bài toán phát triển đô thị bền vững
Trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, môi trường tự nhiên đang dần bị thu hẹp để nhường chỗ cho các công trình, nhà ở, đường sá. Cây xanh, mặt nước, và các hệ sinh thái bản địa bị thay thế bởi bê tông, sắt thép khiến chất lượng sống của cư dân ngày một giảm. Đây là thách thức lớn mà các nhà phát triển đô thị cần đối mặt nếu muốn kiến tạo nên những khu đô thị bền vững và hài hòa với môi sinh.
Đô thị hóa – Hệ quả tất yếu nhưng cần có cách tiếp cận mới
Tính đến tháng 6/2021, tỷ lệ đô thị hóa toàn quốc đã đạt 40,4% và dự kiến sẽ tăng lên khoảng 50% vào năm 2030. Tuy nhiên, tỷ lệ cây xanh trên đầu người tại các đô thị lớn ở Việt Nam chỉ đạt 2-3m²/người – thấp hơn nhiều so với chuẩn quốc tế.
Phương pháp quy hoạch đô thị phổ biến hiện nay tại Việt Nam vẫn là “giải tỏa trắng”, san lấp toàn bộ mặt bằng để xây dựng dự án rồi mới trồng cây xanh nhân tạo. Hệ quả là nhiều khu đô thị bàn giao cho cư dân với cây xanh héo úa, hệ sinh thái nghèo nàn và không bền vững.
Giải pháp từ Malaysia – Khi thiên nhiên là một phần của đô thị
Malaysia là một trong những quốc gia Đông Nam Á nổi bật trong việc bảo tồn thiên nhiên giữa lòng đô thị. Thay vì phá bỏ tự nhiên, Malaysia lựa chọn cách bảo tồn và đưa "rừng vào phố". Một ví dụ tiêu biểu là khu đô thị Gamuda Gardens ở vùng ngoại ô Kuala Lumpur.
Gamuda Gardens trải dài gần 328 ha, nằm trên địa hình tự nhiên đồi núi và có 5 hồ lớn. Chủ đầu tư Gamuda Land đã lựa chọn giữ nguyên địa hình, sử dụng hồ nước tự nhiên và khôi phục khu rừng nguyên sinh từng là rừng cao su. Hệ sinh thái bản địa được giữ lại, cây cối phát triển mạnh mẽ, góp phần tạo nên một khu đô thị sinh thái đa dạng, đáng sống.
Gamuda Land – Dấu ấn xanh tại Việt Nam
Gamuda Land không chỉ thành công tại Malaysia mà còn ghi dấu ấn mạnh mẽ tại Việt Nam. Tại Hà Nội, doanh nghiệp này đã “hồi sinh” khu đầm trũng ô nhiễm Yên Sở thành khu đô thị sinh thái hiện đại Gamuda City rộng 292 ha, tạo nên một điểm sáng giữa lòng thủ đô.
Tại TP.HCM, Celadon City là một trong những dự án tiêu biểu cho xu hướng đô thị xanh, khi mật độ xây dựng chỉ chiếm 28%, còn lại 72% diện tích dành cho cây xanh và tiện ích công cộng. Đây không chỉ là nơi ở, mà là không gian sống đúng nghĩa – nơi con người hòa mình với thiên nhiên, tận hưởng bầu không khí trong lành và lối sống lành mạnh.
Hướng đi nào cho đô thị Việt Nam?
Những gì Gamuda Land thực hiện là minh chứng rõ ràng cho cách tiếp cận hiện đại, nhân văn trong phát triển đô thị. Thay vì phá bỏ thiên nhiên để xây đô thị, thì đưa đô thị hòa mình vào thiên nhiên mới là con đường phát triển bền vững.
Trong bối cảnh Việt Nam đang tiếp tục đẩy mạnh quá trình đô thị hóa, việc học hỏi và ứng dụng mô hình “rừng trong phố” là điều cần thiết. Đây không chỉ là trách nhiệm của các nhà quy hoạch, mà còn là cam kết với cộng đồng về chất lượng sống, môi trường, và tương lai của các thế hệ mai sau.
